Tại sao người tu hành thường đeo tràng hạt?

Nếu bạn từng đến chùa hoặc gặp các vị sư thầy, sư cô, chắc hẳn bạn sẽ thấy họ luôn mang theo một xâu tràng hạt. Đây không chỉ là một vật phẩm trang trí mà còn mang ý nghĩa sâu sắc trong tu tập. Vậy tại sao người tu hành thường đeo tràng hạt? Tràng hạt có nguồn gốc từ đâu và được sử dụng như thế nào trong Phật giáo? Hãy cùng Trúc Lâm An tìm hiểu!

1. Tràng hạt là gì?

Tràng hạt (hay còn gọi là chuỗi hạt, niệm châu) là một xâu hạt gồm nhiều hạt tròn nhỏ được kết lại thành vòng, dùng để lần khi niệm Phật, trì chú hoặc thiền định. Trong Phật giáo, tràng hạt là pháp khí quan trọng, giúp người tu hành tập trung vào hành trì và giữ tâm thanh tịnh.

Tràng hạt có nhiều loại khác nhau, phổ biến nhất là chuỗi 108 hạt, tượng trưng cho 108 phiền não của con người. Ngoài ra, còn có chuỗi 54 hạt, 27 hạt, 18 hạt, 14 hạt tùy vào cách sử dụng.

2. Vì sao người tu hành luôn mang theo tràng hạt?

2.1. Tràng hạt giúp duy trì chánh niệm khi hành trì

Người tu hành sử dụng tràng hạt để giữ tâm tập trung trong quá trình niệm Phật, trì chú hoặc thiền định. Khi lần từng hạt, họ không để tâm trí bị xao động mà chỉ chú tâm vào câu niệm, giúp tâm an định và tránh vọng tưởng.

2.2. Biểu tượng của sự tinh tấn tu hành

Tràng hạt được xem là một biểu tượng của người xuất gia, thể hiện sự tinh tấn trên con đường tu tập. Nó nhắc nhở người tu hành không rời xa chánh đạo, luôn sống với tâm từ bi và trí tuệ.

2.3. Giúp tiêu trừ phiền não, tích lũy công đức

Theo quan niệm Phật giáo, mỗi lần lần chuỗi và niệm Phật là một lần người tu hành tích lũy công đức và tiêu trừ phiền não. Xâu chuỗi 108 hạt tượng trưng cho việc dần dần đoạn trừ 108 loại phiền não trong tâm.

2.4. Là pháp khí có năng lượng bảo hộ

Một số tràng hạt được làm từ những chất liệu mang năng lượng thanh tịnh như gỗ bồ đề, trầm hương, đàn hương… Những loại tràng hạt này không chỉ hỗ trợ hành trì mà còn giúp người tu hành tránh tà khí, bảo vệ tâm thức luôn trong trạng thái an yên.

3. Các loại tràng hạt phổ biến trong Phật giáo

3.1. Tràng hạt 108 hạt

Loại tràng hạt phổ biến nhất, tượng trưng cho 108 phiền não của con người. Khi lần tràng hạt này, người tu hành hướng đến việc đoạn trừ phiền não và đạt được giác ngộ.

3.2. Tràng hạt 54, 27, 18 hạt

Những loại tràng hạt này có số hạt giảm đi một nửa hoặc một phần tư so với 108 hạt, nhưng vẫn mang ý nghĩa hỗ trợ tu tập. Chẳng hạn, chuỗi 18 hạt thường được dùng khi niệm danh hiệu 18 vị A La Hán.

3.3. Tràng hạt gỗ bồ đề

Gỗ bồ đề gắn liền với câu chuyện Đức Phật giác ngộ dưới cội bồ đề, vì vậy tràng hạt làm từ gỗ này có ý nghĩa thiêng liêng, giúp người tu hành tăng trưởng trí tuệ.

3.4. Tràng hạt trầm hương, đàn hương

Trầm hương và đàn hương là hai loại gỗ quý có mùi thơm đặc biệt, giúp tịnh hóa tâm thức, tăng sự thanh tịnh khi hành trì.

4. Cách sử dụng tràng hạt trong tu tập

4.1. Cách lần tràng hạt khi niệm Phật

Người tu hành dùng tay phải, ngón cái và ngón giữa để lần từng hạt, mỗi hạt tương ứng với một câu niệm Phật hoặc trì chú. Ngón trỏ không chạm vào hạt vì được xem là biểu tượng của bản ngã, cần phải buông bỏ khi tu tập.

4.2. Cách bảo quản và sử dụng tràng hạt

• Tràng hạt nên được giữ gìn sạch sẽ, tránh để nơi ô uế.
• Không dùng tràng hạt như món đồ trang sức, mà phải xem đây là pháp khí hỗ trợ tu tập.
• Khi không sử dụng, nên đặt tràng hạt ở nơi trang nghiêm, không để lung tung.

Tràng hạt không chỉ là một vật phẩm trong Phật giáo mà còn là biểu tượng của sự tinh tấn, chánh niệm và từ bi. Người tu hành mang theo tràng hạt để nhắc nhở bản thân luôn hướng đến con đường giác ngộ, xa rời phiền não. Dù là Phật tử tại gia hay xuất gia, nếu sử dụng tràng hạt đúng cách, ta sẽ cảm nhận được sự an yên trong tâm hồn và tiến gần hơn đến sự giác ngộ.